عمان، سرزمین شن‌های طلایی، فرهنگ غنی و تاریخی کهن، کشوری است که در آن سنت و مدرنیته به زیبایی در هم آمیخته‌اند. در این سرزمین، مبحث حجاب چهره‌ای متفاوت از دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خود گرفته است. در سفری به عمان، با طیف وسیعی از پوشش‌ها مواجه می‌شوید که در عین حفظ اصالت و احترام به ارزش‌های دینی، آزادی و حق انتخاب را نیز به رسمیت می‌شناسد.
حجاب در میان زنان عمانی
زنان عمانی، با حفظ حجاب به عنوان یک اصل فرهنگی و دینی، همواره نقش پررنگی در جامعه داشته‌اند. پوشش سنتی زنان عمانی، متشکل از چندین جزء است:
- دِشْدَشه: لباسی بلند و گشاد که تمام بدن را می‌پوشاند.
- عَباء: پارچه‌ای سیاه‌رنگ و بلند که روی دشدشه پوشیده می‌شود.
- لِحاف: روسری مستطیل‌شکل و رنگارنگی که سر و گردن را می‌پوشاند.
- خِمار: پوششی برای صورت که عمدتاً زنان مسن‌تر از آن استفاده می‌کنند.
این پوشش در مناطق مختلف عمان، با اندکی تفاوت همراه است. در مناطق شمالی و مرکزی، عباهای سیاه و نقاب‌های ظریف رایج‌ترند، در حالی که در جنوب، عباهای رنگارنگ و نقاب‌های ضخیم‌تر به چشم می‌خورند.
رسم و رسوم پوشش در عمان
عمان کشوری با جامعه‌ای چندفرهنگی است و در کنار پوشش سنتی زنان عمانی، شاهد حضور گردشگران و شهروندان خارجی با پوشش‌های متفاوت هستیم. در این میان، احترام به ارزش‌های فرهنگی و دینی، اصل اساسی در تعاملات اجتماعی به شمار می‌رود:
- پوشش مناسب در اماکن عمومی: در اماکن مذهبی و دولتی، پوشیدن لباس‌های بلند و گشاد که شانه‌ها و زانوها را بپوشاند، ضروری است.
- آزادی پوشش برای گردشگران: برای گردشگران، اجباری برای رعایت حجاب اسلامی به شکل کامل وجود ندارد. با این حال، توصیه می‌شود با پوشیدن لباس‌های ساده و با حفظ حجاب معقولانه، به ارزش‌های فرهنگی و اعتقادات مردم عمان احترام بگذارید.
- انتخاب پوشش بر عهده‌ی افراد: در عمان، زنان حق انتخاب پوشش خود را دارند. چه با حجاب کامل و چه با پوشش ساده‌تر، زنان عمانی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حضور فعال دارند.
حجاب در گذر زمان
پوشش در عمان همواره با تحولات اجتماعی و فرهنگی، دستخوش تغییرات جزئی شده است. در گذشته، استفاده از نقاب در میان زنان عمانی بسیار رایج بود، اما امروزه استفاده از آن، به ویژه در میان نسل جوان، کمتر دیده می‌شود. همچنین، رنگ‌های روشن و طرح‌های متنوع در عبا و لِحاف، جایگزین رنگ‌های تیره سنتی شده‌اند. این تغییرات، نشان‌دهنده‌ی پویایی و انعطاف‌پذیری فرهنگ عمانی در کنار حفظ ارزش‌های اصیل است.
عمان، سرزمین احترام و گفتگو
عمان کشوری است که همواره بر گفتگو، تعامل و احترام به فرهنگ‌های مختلف تأکید دارد. در این کشور، گردشگران با طیف وسیعی از پوشش‌ها مواجه می‌شوند و این تعدد، به زیباییِ عمان می‌افزاید. حجاب در عمان، نه به عنوان یک الزام قانونی، بلکه به عنوان نمادی از سنت، احترام و انتخاب، در جامعه‌ی این کشور جاری‌ست.
حجاب در اماکن مختلف عمان
- مساجد: در مساجد، حجاب کامل برای زنان و مردان الزامی است. زنان باید از عبا و روسری استفاده کنند و مردان باید لباس‌های بلند و آستین‌دار بپوشند.
- مراکز دولتی: در ادارات دولتی، زنان و مردان باید با حفظ حجاب و آراستگی در محل کار حاضر شوند.
- مراکز تفریحی و گردشگری: در هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی، حجاب کامل الزامی نیست، اما پوشیدن لباس‌های مناسب و با حجاب معقولانه توصیه می‌شود.
- بازارها: در بازارهای سنتی عمان، زنان عمانی با پوشش سنتی خود حضور دارند و تنوع رنگی و طرح‌های مختلف در لباس‌های آنها، جلوه‌ای زیبا به بازار می‌بخشد.
تاثیر حجاب بر زندگی زنان عمانی
حجاب در عمان، نه به عنوان یک محدودیت، بلکه به عنوان نمادی از هویت و اصالت زنان عمانی تلقی می‌شود. زنان عمانی در عین حفظ حجاب، در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حضور فعال دارند و در بسیاری از زمینه‌ها به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند.
چالش‌های پیش روی حجاب در عمان
با وجود آزادی و حق انتخاب در پوشش، زنان عمانی در برخی موارد با چالش‌هایی روبرو هستند:
- نگاه‌های سنتی: در برخی از خانواده‌ها و اقشار جامعه، نگاه‌های سنتی به حجاب وجود دارد و زنان برای حفظ حجاب کامل، تحت فشار قرار می‌گیرند.
- تبعیض در برخی مشاغل: در برخی از مشاغل، زنان با حجاب ممکن است با تبعیض‌هایی مواجه شوند.
- فشارهای اجتماعی: در برخی موارد، زنان به دلیل انتخاب نوع پوشش خود، از سوی جامعه مورد قضاوت و سرزنش قرار می‌گیرند.
آینده حجاب در عمان
با توجه به پویایی جامعه‌ی عمان و گرایش نسل جوان به سمت مدرنیته، پیش‌بینی آینده‌ی حجاب در این کشور دشوار است. با این حال، به نظر می‌رسد که حجاب به عنوان نمادی از هویت و اصالت، همچنان در میان زنان عمانی جایگاه خود را حفظ خواهد کرد.
سخن آخر
در سفر به عمان، با ذهنی باز و فارغ از پیش‌داوری‌ها، به استقبال این سرزمین شگفت‌انگیز بروید. پوشش‌های متفاوت را به عنوان بخشی از هویت فرهنگی عمانی بپذیرید و با احترام به سنت‌ها و ارزش‌های این کشور، سفری خاطره‌انگیز را برای خود رقم بزنید.
